| İçindekiler |
|---|
| Marka Hukuku |
| Marka Tescilinde Mutlak Ret |
| Marka Tescilinde Nisbi Ret |
Haberler 25.11.2023 21:38 | Son Güncelleme 27.11.2023 12:19 | Okunma Süresi 14 Dakika
MARKA TESCİLİNDE MUTLAK RET VE NİSBİ RET SEBEPLERİ
Marka, bir işletmenin mal veya hizmetlerinin diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmek amacıyla kullanılan işaretlerdir. Marka sahibi olabilmek için ticari işletme sahibi olmak zorunlu olmayıp, tacir olmayan kişiler de marka kullanabilir. Kanunun 3 üncü maddesi kapsamındaki gerçek veya tüzel kişiler marka tescili için Kuruma başvuruda bulunabilir. Aşağıdaki belirtilen işaretler marka olarak tescil edilemezler. Bunlar şu şekildedir:
MUTLAK RET SEBEPLERİ
1) 4.madde kapsamında marka olmayacak işaretler: 4.maddeye bakıldığı zaman, markalar için temel iki önemli unsurun bulunduğundan bahsedilebilir: Bunlar ilk olarak ayırt edici olma ve sicilde gösterilebilir olma durumudur. Örneğin; koku sicilde gösterilebilir olmadığından marka olarak tescil edilemez.
2) Herhangi bir ayırt edici niteliğe sahip olmayan işaretler : Örneğin 30. sınıfta kahveler için “Aroma”, 29. sınıftaki sardalyalar için “Fresh Sardines” markaları ayırt edici niteliğe sahip değildir. Coğrafi kaynak gösteren sözcükler ayırt edici değildir. Örneğin, Aycalık veya Gemlik adları, zeytin ve zeytinyağı ürünleri için ayırt edici değildir. Ancak başvuru tarihinden önce kullanılmış ve ayırt edici nitelik kazanmışsa tescil başvurusu reddedilemez.
3) Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin sunulduğu zamanı gösteren veya malların ya da hizmetlerin diğer özelliklerini belirten işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler: Örneğin, 29 ve 30. sınıftaki gıda maddeleri açısında “BROWNIE” ibaresi, 41. sınıftaki eğlence hizmetleri bakımından “OYUN PARKI” ibaresi, 25. Sınıftaki kıyafet emtiaları açısından ise “S, M, L” gibi ürün bedenini gösterir ibareler marka olarak tescil edilememektedir. Ancak başvuru tarihinden önce kullanılmış ve ayırt edici nitelik kazanmışsa tescil başvurusu reddedilemez.
4) Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetlerle ilgili olarak tescil edilmiş ya da daha önceki tarihte tescil başvurusu yapılmış marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler: TÜRKPATENT’e göre “aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer işaretler” ibaresi karşılaştırılan iki işaretin özdeş, farksız, aynen veya birebir kopya olmalarını ifade eder. Aralarında küçük de olsa farklılık bulunan markalar aynı sayılmazlar. Yargıtay uygulamasına göre, ‘‘innovia’’ markası ile ‘‘innova’’ markası ile “flex”- “flex seramik”, “lykia group”- “lykia”, “orchestra”- “orkestra”, “ep tv”- “ep”, “can pişmaniye”- “can kardeşler”, “medicana”- “medicenna” ayırt edilemeyecek kadar benzerlik görülürken; · “güçlü optik”- “güçlü kırtasiye”+ şekil, “batiagrea”- “agrea”, “lifestyle”- “dt lifestyle”, “green anka hotel”+ şekil- “anka”+ şekil, “paşa”- “pasha”, “TV 58”+ logo- “58”+ şekil, “can köfte Akhisar”- “can şekerleme”, “nuxx”- “nux hanyoung”, “casa”- “casa di oliva” markası arasında ayırt edilemeyecek kadar benzerlik görülmemiştir. (Yargıtay 11. HD, 15.05.2013 T, 2012/13202 E, 2013/10026 K; Yargıtay 11. HD, 17.06.2013 T, 2012/15295 E, 2013/12523 K.)
4.1.) Muvafakatname
Bir marka başvurusu, önceki marka sahibinin başvurunun tesciline açıkça muvafakat ettiğini gösteren noter onaylı belgenin Kuruma sunulması hâlinde reddedilemez. Muvafakatnameye ilişkin usul ve esaslar yönetmelik belirlenmiş olup; aşağıdaki unsurları içerecek şekilde, Kurum tarafından geçerli kabul edilen imzalı form şeklinde düzenlenmesi ve noter tarafından onaylanması zorunludur:
a) Muvafakat verilen başvuru sahibi veya sahiplerinin kimlik ve iletişim bilgileri.
b) Muvafakat formunun başvuru aşamasında sunulması halinde muvafakata konu marka örneği; karara itiraz aşamasında sunulması halinde muvafakata konu başvuru numarası.
c) Muvafakat veren başvuru veya marka sahibi veya sahiplerinin kimlik ve iletişim bilgileri ile muvafakata konu önceki tarihli başvuru veya markalara ait başvuru veya tescil numaraları.
ç) Muvafakat verilen mal veya hizmetler ile bunların sınıf numaraları.
d) Muvafakat formu başvuru veya marka sahibi adına vekil tarafından imzalanmış ise muvafakat yetkisini içeren noter onaylı vekâletname veya söz konusu vekaletnamenin noter onaylı örneği.
Muvafakat formunun birinci fıkrada belirtilen unsurları içermemesi halinde başvuru sahibine söz konusu eksiklikleri gidermesi için iki aylık süre verilir. Söz konusu eksikliklerin süresi içinde giderilmemesi halinde talep yapılmamış sayılır. Muvafakat formu, başvuru formu ile birlikte veya karara itiraz halinde itiraz hakkında karar verilene kadar Kuruma sunulabilir. Muvafakat talebi olmasına rağmen muvafakat formunun Kuruma sunulmaması halinde herhangi bir eksiklik bildiriminde bulunulmaz ve talep yapılmamış sayılır. Sicile kaydedilmiş inhisari lisans sahiplerinin bulunması halinde bunların yazılı izinlerinin de sunulması gerekir. Muvafakat, kayıtsız ve şartsız olmalıdır. Muvafakatname Kuruma sunulduktan sonra, verilen muvafakat geri alınamaz. Her marka başvurusu için ayrı bir muvafakat formu sunulması zorunludur.
5) Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret veya adlandırmaları münhasıran ya da esas unsur olarak içeren işaretler: Bu madde ile ticaret alanında ortak kullanımda olan işaretlerin tek bir teşebbüsün tekeline verilmesinin engellemesi amaçlanarak kamu yararı gözetilmiştir. Ancak başvuru tarihinden önce kullanılmış ve ayırt edici nitelik kazanmışsa tescil başvurusu reddedilemez.
6) Malın doğası gereği ortaya çıkan şeklini ya da başka bir özelliğini veya teknik bir sonucu elde etmek için zorunlu olan veya mala asli değerini veren şeklî ya da başka bir özelliğini münhasıran içeren işaretler: Örneğin; “muz şekli” malın doğası gereği ortaya çıkan bir şekil olduğu için muzlar için tescil edilebilir nitelikte bir şekil değildir. Aynı teknik sonucu elde etmek için birden fazla yol olsa bile, şeklin başlıca fonksiyonel özellikleri sadece teknik sonuca atfedilebiliyorsa şekil tescil edilmeyecektir. (PHILIPS – REMINGTON davası – CJUE, C-48/09)
7) Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak işaretler: Yargıtay bir kararında içinde müsli olmadığı için müslimek markasının halkı yanıltıcı olduğuna karar vermiştir. (Yargıtay 11 HD, E. 2009/14416 K. 2011/8693, 12.07.2011)
Karlsruhe Eyalet Mahkemesi’ne göre, Hollanda’da üretilip Almanya’ya getirilen veya Almanya’da üretilen peynirler için “Erzincan peyniri” ibaresinin kullanılması yanıltıcıdır.
Yargıtay 11. HD’nin 01.03.2012 tarih ve 2010-10471/2979 sayılı kararı uyarınca; MİKROFİBER NANO işareti bakımından elektriksiz temizlik alet ve gereçleri emtiası bakımından marka tescil belgesinde mikrofiber teknoloji ile üretildiği belirtilmediğinden halkı yanıltıcı nitelikte olup olmadığının tartışılması gerektiği sonucuna vararak ilk derece mahkemesi kararını bozmuştur, öte yandan, ‘‘AQUA FANTASY Türkiye’nin 1 numaralı su parkı’’, eğitim öğretim hizmetleri bakımından AMERİKAN KÜLTÜR DERNEĞİ, mobilya emtiası bakımından TOSCANA markalarının yanıltıcı olmadığına karar verilmişti
8) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesine göre reddedilecek işaretler: Söz konusu hükme göre Birlik ülkelerine ait bayrak, flama ve benzeri egemenlik işaretleri veya birlik ülkelerinin üye oldukları uluslararası kuruluşarın logoları, adları ve bu adların kısaltmaları (örneğin : UNO, UN, lLO,olimpiyat sembolü) marka olarak tescil edilemez.
9) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler: İki yabancının Atatürk ismini tescil talebi Türkiye Cumhuriyetinin başvurusu sonucu reddedilmiştir. (OHIM R 2613/2011-2 sayılı kararı.)
Yargıtay 11. HD, 05.10.2015 tarih ve 2014-18537/9891 sayılı kararında, ‘‘Herşey Aşktan + şekil’’ ibaresi Şeyh Galip’in şiirinden Türkçe’ye çevrilen bir söz öbeği olduğu ve Türk şiirine mal olduğu yönündeki bilirkişi raporuna dayanılarak verilen yerel mahkeme kararını, bu durumun tek başına marka tesciline engel olmayacağı, hangi anlamda kültürel bir değer niteliğinde olduğunun ve yer aldığı bağlamda değerlendirilmesi gerektiğini belirterek kararı bozmuştur.
10) Dini değerleri veya sembolleri içeren işaretler: Kâbe, Zemzem, Zam Zam, Tekbir, Hazreti Muhammed, Hazreti İsa, Jesus marka olarak tescil edilemez.
11) Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı işaretler: Mahkemelerce “Millet” sözcüğünün temizlik malzemeleri bakımından, “Hallelujah” sözcüğünün ise kadın iç giyimi bakımından marka olarak kullanılamayacağı sonucuna varılmıştır.Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi ‘LA MAFIA’ ibaresinin kamu düzenine aykırı olduğu gerekçesiyle marka olarak tesciline izin vermemiştir.
12) Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler: Bursa Şeftalisi gibi içerikler re’sen reddedilir.
NİSBİ RET SEBEPLERİ
Nisbi ret nedenleri, mutlak ret nedenlerinden farklı olarak hak sahibinin itirazı üzerine marka tescil başvurusunun reddedildiği durumlardır. Bunlar şu şekildedir:
-Tescil başvurusu yapılan bir markanın, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali varsa
-Ticari vekil veya temsilcinin, marka sahibinin izni olmaksızın ve haklı bir sebebe dayanmaksızın markanın aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kendi adına tescili için yaptığı başvuru
-Başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret için hak elde edilmişse
-Paris Sözleşmesinin 1 inci mükerrer 6 ncı maddesi bağlamındaki tanınmış markalar ile aynı veya benzer nitelikteki marka başvuruları, aynı veya benzer mal veya hizmetler
-Tescil edilmiş veya tescil başvurusu daha önceki tarihte yapılmış bir markanın, Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarının zarar görebileceği veya ayırt edici karakterinin zedelenebileceği hâllerde
-Tescil başvurusu yapılan markanın başkasına ait kişi ismini, ticaret unvanını, fotoğrafını, telif hakkını veya herhangi bir fikri mülkiyet hakkını içermesi hâlinde
-Ortak markanın veya garanti markasının yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesinden itibaren üç yıl içinde yapılan, ortak marka veya garanti markasıyla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka başvurusu
-Tescilli markanın yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesinden itibaren iki yıl içinde yapılan, bu markayla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka başvurusu(Önceki marka sahibinin itirazı üzerine bu iki yıllık süre içinde markanın kullanılmış olması şartıyla reddedilir)
-Kötü niyetle yapılan marka başvuruları
